Svakalegt svínarí ef satt

 Hér er afrit af bloggi Ragnars Þórs Ingólfssonar, sem ég vill vekja athygli á.

Ég hef ekki leitað staðfestinga á þessu, en ef satt er þá er gott að þetta sé í umræðunni um siðferði.

6.2.2009 | 12:00

Blekkingar lífeyrissjóða

Það er óþolandi að horfa upp á blekkingar lífeyrissjóða.

Margir þeirra reyna vísvitandi að blekkja grandalausa sjóðsfélaga með tali um lítinn rekstrarkostnað, siðferði í fjárfestingum og heilindi í hagsmunagæslu fyrir hönd umbjóðenda sinna, meðan forstjórar og stjórnendur hugsa fyrst og fremst um eigið skinn og sinna nánustu valda-vina. Þetta er gert með vægast sagt villandi framsetningu á tölulegum staðreyndum.

Þekktustu dæmin eru villandi upplýsingar um rekstrarkostnað og ávöxtun þar sem sumir sjóðir setja fram himinháa rekstrartekjuliði til að lækka sýnilegan rekstrarkostnað og setja hann fram sem hlutfall af heildareignum. Blekkingarleikurinn felst einnig í því að setja fram gríðarlega velgengni í ávöxtun og taka sem dæmi 5 ára ávöxtun yfir mestu uppsveiflutímabilin í stað10-15 ára meðalraunávöxtunar sem nær þá yfir a.m.k. eitt niðursveiflutímabil. Undantekningarlaust er sú ávöxtun litlu hærri en meðalraunávöxtun verðtryggðra innlánsreikninga.

Svo er vísað til hinna ýmsu tryggingafræðilegu úttekta og útreikninga máli sínu til stuðnings svo að sjóðsfélagar skilji örugglega ekkert í því sem þeir eru að segja eða gera, heldur taki villandi upplýsingum sem heilögum sannleika.

Í ljósi þess að rekstrarkostnaður lífeyrissjóða á Íslandi er ekki undir 3 milljörðum ákvað ég að taka smá dæmi sem er beint úr ársskýrslum nokkurra sjóða.

Hér er dæmi um rekstrarkostnað nokkurra stærstu lífeyrissjóðanna.

	Rekstrarkostn.	Launakostn.	Stöðugildi	Forstj.laun
Lsj. starfsmanna ríkisins	815.281.000	245.000.000	38,4	19.771.000
Lífeyrissj. Verslunarmanna	424.426.000	269.000.000	27,5	30.000.000
Gildi lífeyrissjóður	367.750.000	188.373.000	23	21.534.000
Sameinaði Lífeyrissjóðurinn	237.346.000	135.463.000	16	16.768.000
Stapi Lífeyrissjóður	173.494.000	86.000.000	11,6	12.917.000
Stafir	153.420.084	94.290.790	10,5	19.048.011
Samtals.	2.171.717.084	1.018.126.790	127	120.038.011

Þetta eru 6 af 37 sjóðum sem taka við iðgjaldi. Hafa ber í huga að margir þeirra eru smáir og umsýsla þeirra er í höndum bankanna sem taka umsýslugjald fyrir.

Það er sorglegt til þess að hugsa hve miklu sjóðirnir hafa tapað án þess að koma hreint fram við sjóðsfélaga sína og opna bækur sínar og viðurkenna tapið.

Í staðinn eru viðhafðir endalausir feluleikir og talnaútúrsnúningar.

Rekstrarkostnaður sjóðanna er algerlega glórulaus í ljósi þess að fjárfestingar sjóðanna eru að upplagi nákvæmlega eins. Það er hreint með ólíkundum að ekki skuli vera búið að sameina og hagræða meira en raun ber vitni.  Til hvers er verið að reka alla þessa sjóði sem gera nánast það sama?

Það sem aðallega hefur staðið í vegi fyrir sameiningu sjóða er þríþætt:

1. Sjóðirnir standa misvel og hafa mjög mismunandi samtryggingu fyrir sína sjóðsfélaga, en þetta eru megin rök þeirra sem stjórna.

2. Sjóðirnir standa fyrir mismunandi hagsmunagæslu fyrirtækja, þ.e. sum fyrirtæki setja það sem skilyrði við ráðningu starfsfólks að það greiði í tiltekinn lífeyrissjóð sem hugnast viðkomandi fyrirtæki og veitir því t.d. aðgang að fjármagni. Enda eru Samtök Atvinnulífsins ráðandi afl í flestum lífeyrissjóðum.

3. Stjórnendur sjóðanna hafa öðlast gríðarleg völd og eru með valdamestu mönnum þjóðarinnar í viðskiptalífinu. Þessi völd verða ekki gefin eftir átakalaust, en í ljós hefur komið að hagsmunagæsla þessara aðila er í fæstum tilfellum í þágu eigenda, þ.e. sjóðsfélaganna.Aðeins brot af því rugli sem viðgengist hefur í sjóðunum hefur litið dagsins ljós. Fyrir vikið er  ekki skrítið að þeir verji sig með þessum hætti.

Tap sjóðanna er varlega áætlað að lágmarki um 40% -50% af öllum eignum.

Klíkustefna hefur viðgengist í fjarfestingum sjóðanna um áratugaskeið enda hafa sjóðirnir ákvörðunarvald um hverjir fá að eignast og reka fyrirtækin og hverjir ekki. Þetta ákvörðunarvald birtist m.a. í formi stjórnasetu í stærstu fjármálastofnunum landsins þar sem stjórnarmenn sjóðanna sitja í bankastjórnum og ráðstafa völdum til vildarfyrirtækja og vildarvina.

Þekkt dæmi um óheftan aðgang fyrirtækis að fjármagni úr sjóðum lífeyrissjóðs og banka í hans eigu, er dæmi Víglunds Þorsteinssonar eiganda og stjórnarformanns BM-Vallár og fyrrverandi stjórnarformanns Lífeyrissjóðs Verslunarmanna. Þetta væri ekki í frásögu færandi nema fyrir þær sakir að BM-Vallá hefur ekki skilað ársskýrslum til RSK síðan 1995, sem er jú grunnforsenda eðlilegra lánveitinga við mat á greiðslugetu og áreiðanleika fyrirtækja, fyrir utan að vera ólöglegt. Ætli þeir hafi verið beittir dagsektum fyrir vikið?

Dæmi um villandi framsetningu:

Stafir Lífeyrissjóður

Rekstrarkostnaður var aðeins 84,5 milljónir árið 2007

Bls. 4 í ársskýrslu Lífeyrissjóðsins Stafa frá árinu 2007

“Rekstrarkostnaður sjóðsins á árinu 2007 var 84,5 milljónir króna og lækkaði um

37,3 milljónir króna eða um 31% frá fyrra ári. Rekstrarkostnaður sem hlutfall af

iðgjöldum hefur því lækkað um rúmlega 2,3 prósentustig sl. 2 ár. Heildarkostnaður,

þ.e.a.s. rekstrarkostnaður að viðbættum fjárfestingagjöldum, lækkaði um 32,9

milljónir króna frá fyrra ári eða um 17,8%. Hefur þá að fullu verið tekið tillit til

sameiningarkostnaðar frá 2006. Á fyrsta heila starfsári sínu náðist því fram mikil

hagræðing og reyndar mun meiri en áætlanir gerðu ráð fyrir miðað við árslok

2007.” Sem hlutfall af eignum var rekstrarkostnaður aðeins 0,1%.

Hvernig getur rekstrarkostnaður verið 84,5 milljónir þegar launakostnaður er 94.3 milljónir ?

Sjóðirnir virðast búa til rekstrartekjulið á móti kostnaði til að blekkja sjóðsfélaga.

Rekstrarkostnaður sjóðsins á 10,5 stöðugildi var 153.420.084,-

Bls. 33 í ársskýrslu Lífeyrissjóðsins Stafa frá árinu 2007

Fjárfestingargjöld
Skrifstofu- og stjórnunarkostnaður .....................................  68.885.618

Rekstrarkostnaður
Skrifstofu- og stjórnunarkostnaður .....................................  84.534.466

Bls. 41 í ársskýrsla Lífeyrissjóðsins Stafa frá árinu 2007

Laun og launatengd gjöld greinast þannig:

Laun                                                                             79.313.976

Launatengd gjöld                                                            14.976.814

Samtals launakostnaður                                                 94.290.790

Laun og tengd gjöld sbr. ofar skiptist á milli rekstrarkostnaðar og fjárfestingargjalda.

Stöðugildi árið 2007 voru 10,5

Ólafur Sigurðsson, framkvæmdarstjóri var með 19.048.011 í laun.

Gildi Lífeyrissjóður.

Bls. 34
Fjárfestingargjöld:             

Skrifstofu- og stjórnunarkostnaður                  125.233.000
Rekstararkostnaður:

Skrifstofu- og stjórnunarkostnaður                  242.517.000

Rekstrarkostnaður samtals          367.750.000

Laun á 23 Stöðugildi.

Launatengd gjöld                                              188.373.000

Árni Guðmundsson, framkvæmdastjóri            21.534.000

LSR Lífeyrissjóður starfsmanna Ríkisins.

Rekstrarkostnaður LSR og SH  Bls. 50

Skrifstofu- og stjórnunarkostnaður     270.169.000

Annar rekstrarkostnaður                        9.502.000

Rekstrarkostnaður alls                  279.671.000

Fjárfestingargjöld

Skrifstofu- og stjórnunarkostnaður     187.331.000

Önnur fjárfestingargjöld                     348.279.000

Fjárfestingargjöld alls                   535.610.000

Samtals Rekstrarkostnaður      815.281.000

Bls. 78
Launakostnaður og fjöldi starfsmanna
Hlutdeild sjóðsins í heildarlaunakostnaði Lífeyrissjóða Bankastræti 7 nam 245 millj. kr. árið 2007. Hann skiptist þannig að heildarlaun voru 203,6 millj. kr. og launatengd gjöld 41,4 millj. kr. Stöðugildi hjá Lífeyrissjóðum Bankastræti 7 voru 38,4 á árinu 2007 og hlutdeild sjóðsins metin 35,3 stöðugildi.

17. Laun til stjórnar, framkvæmdastjóra og endurskoðenda

Heildarlaun til stjórnar og framkvæmdastjóra sjóðsins á árinu 2007 greinast þannig:

Ögmundur Jónasson, stjórnarformaður 2007 1.520.000

Birna Lárusdóttir 760.000

Eiríkur Jónsson 805.000

Gunnar Björnsson 775.000

Maríanna Jónasdóttir 1.186.000

Páll Halldórsson 802.000

Sigrún Valgerður Ásgeirsdóttir 760.000

Trausti Hermannsson 820.000

Varamenn í stjórn:

Elna Katrín Jónsdóttir 23.000

Ingvi Már Pálsson 46.000

Viðar Helgason 91.000

Þórhallur Vilhjálmsson 137.000

Samtals greiðslur til stjórnarmanna 7.727.000

Haukur Hafsteinsson, framkvæmdastjóri LSR og LH  19.771.000

 

Lífeyrissjóður Verslunarmanna.

Fjárfestingargjöld

Skrifstofu- og stjórnunarkostnaður . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221.211.000

Rekstrarkostnaður

Skrifstofu- og stjórnunarkostnaður . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203.215.000

Samtals Rekstrarkostnaður                                                        424.426.000

Launakostnaður                                                                          270.000.000

Þorgeir Eyjólfsson framkv.stjóri                                                     30.000.000

Stöðugildi eru 27,5

Ef veitt væru verðlaun fyrir mest villandi framsetningu gagna þá væri Þorgeir Eyjólfsson Íslandsmeistari.

Þorgeir Eyjólfsson forstjóri Lífeyrissjóðs verzlunarmanna:“Rekstrarkostnaður LV hefur ætíð verið með því lægsta sem gerist meðal lífeyrissjóða landsins og var til dæmis 0,05% í hlutfalli af eignum á árinu 2007”.

Eignir voru í árslok 2007 rúmir 269 milljarðar. Þá ætti rekstrarkostnaður 0,05% einungis að vera 135 milljónir. Þegar launakostnaður einn og sér er 270 milljónir getur þetta ekki staðist, enda gufar þessi raunkostnaður ekki upp í bókhaldstilfæringum, svo mikið er víst.

Hvað ætli Þorgeir sé með í laun sem hlutfall af þjóðarframleiðslu eftir skatta og afborganir lána ?

Líklega væri útkoman ekki mjög há.

Dæmi um villandi upplýsingar frá landsambandi lífeyrissjóða.

”Gjaldmiðlavarnarsamningar lífeyrissjóðanna hafa dregið úr sveiflum á gjaldeyrismarkaði.

Það er villandi að tala um að lífeyrissjóðir hafi tekið stöðu með krónunni og „veðjað“ á að hún myndi styrkjast þar sem ekki er hægt að aðskilja erlendu eignirnar og gjaldmiðlaskipta- samningana. Það er ennfremur beinlínis rangt að halda því fram að íslenskir lífeyrissjóðir hafi stundað spákaupmennsku með gjaldmiðilinn, þvert á móti hafa þeir stuðlað að sveiflujöfnun á innlendum gjaldeyrismarkaði, öfugt við spákaupmennsku sem stuðlar að ýktum sveiflum á gjaldeyrismarkaði.”

Grein Hrafns Magnússonar, framkvæmdastjóra Landssamtaka lífeyrissjóða sem birtist í Morgunblaðinu.

Ef það væru til viðurlög við rakalausum þvættingi þá væri Hrafn í afar slæmum málum.

Bankarnir gátu ekki veðjað gegn krónunni nema hafa einhvern til að veðja á móti.

Það þarf að lágmarki  tvo til að gera veðmál.

Kær kveðja

Ragnar Þór Ingólfsson.